Sinterklaas en Onderwijs

05dec8 december 2019

We vertelden eerder over de magie van de sage van Sinterklaas en dat we die gebruiken voor onderwijs. In dat artikel gaf ik een overzichtje van wat we doen. Diverse mensen vroegen me vervolgens hoe we dat dan doen. Daar vertel ik in dit artikel wat meer over.

We geven interessegestuurd onderwijs, waarbij intrinsieke motivatie een belangrijke rol speelt. De gedachte daarachter is dat alles dat de mini zelf initieert belangrijk voor haar is en dus makkelijker opgenomen/geleerd wordt. Het is aan ons om op basis van die interesse middels dynamische leerlijnen allerhande kerndoelen bereikbaar te maken en daar materiaal en ondersteuning voor te bieden (cq. te regelen).

Sinterklaas opent ‘Seizoen 2019’ met een lange brief en een present die haar eigen klomp bleek te zijn. Sinterklaas had die klomp vorig jaar per ongeluk meegenomen en het hele afgelopen jaar kwamen er tekenen van leven van de klomp en spraken we erover.

Wij hebben er vroeg voor gekozen om muziekles te gebruiken om doorzettingsvermogen op te bouwen. Interesse is namelijk leuk, maar als er geen drive is dan sterven alle projecten op het eerste hobbeltje.

Sofia schrijft een reactie terug. Ook in rijmvorm, dus dat is eindeloos spelen met taal en metrum.

Muziekles is een prima middel om doorzettingsvermogen te kweken. Muziek is complex en je moet er echt je best voor doen. Maar als je het onder de knie krijgt, dan is de beloning immens.

Er is weinig dat het gevoel evenaart dat je hebt wanneer een instrument de klanken produceert die je daadwerkelijk gepland had (en die je dus eerst elders hoorde). En dat resultaat krijg je alleen door veel te oefenen. Dat is wat muziek je leert: oefening baart kunst.

Tekeningen voor de Sint worden zoveel mogelijk levensecht gemaakt, zoals deze veulens.

Het stimuleert bovendien de ziel en door noten te lezen leer je automatisch rekenen met breuken.

Om interesse te stimuleren maken we gebruik van verhalen. Het maakt niet uit welk verhaal. Vroeger waren dat vooral verhalen waarin zeehond Olaf hielp om de wereld te ontdekken. Vandaar de naam van deze site. Maar we gebruiken ook veel verhalen rond momenten in het jaar, zoals bv. zaaien, oogsten, de zonnewending, bevrijdingsdag en ook Sint-Maarten en Sinterklaas.

Het mooie van ‘landelijke evenementen’ is dat je voor inspiratie en ondersteuning een beroep kunt doen op wat er elders gepresenteerd wordt, zoals bij Sinterklaas. Lokale winkeliersverenigingen en omroepen bieden eindeloze hulpmiddelen om van Sinterklaas een super leerevenement te maken. En ook online is er veel te vinden.

Cadeaus voor de ‘nachtploeg’ zijn voorzien van labels en een zelfgemaakt liedje of gedicht. En er komt dus altijd een reactie terug en ontstaat er iets van een dialoog via de schoen.

Vorig jaar nam de Sint een klomp van Sofia mee. Die klomp kwam gedurende het jaar diverse malen terug in verhalen of gesprekken, want hoe zou het er mee zijn? Het antwoord kwam in het eerste gedicht. Het inspireerde Sofia tot het schrijven en een lang gedicht en dat verwerkte ze twee dagen later tot een liedje.

Door het op een verhalende manier te brengen, gaat een jong mens er helemaal in op. Hun fantasie is nog niet afgestompt door de ‘realiteit’ of allerhande ‘randzaken’. Met een lang gedicht voor de Sint is ze een uur of twee onafgebroken bezig. Dan laat ze het even liggen om het een paar uur later af te maken. Idem voor liedjes of tekeningen. En de Sint komt via de schoen met suggesties en als ze er niet uitkomt dan helpen wij haar aan ideeën.

Zo brengen we drie weken door met muziek, spelen we met taal en melodie en wordt er gelezen, geschreven en gemaakt: tekenen, schilderen, hout snijden, haken, breien, etc.

En dat doen we al jaren.

Vorige jaar schreef Sofia iedere dag met de hand en vulpen een kort gedicht voor in haar schoen. Daarin verwerkte ze haar dag:

Voor pakjesavond trekken we lootjes. Sofia doet daarin volledig mee en koopt binnen een bescheiden budget cadeaus, maar maakt ze ook zelf. Dit jaar kreeg oma een gebreide sjaal, mama een prachtig gehaakt tafelkleed en ik een zelfgemaakt systeem voor het organiseren van lege en volle accu’s van camera’s. En daar schreef ze zelf alle gedichten bij.

En natuurlijk worden er heel veel Sinterklaasliedjes gezongen en gespeeld.

Er gebeuren hier rare dingen

24nov24 november 2019

Een gecontroleerd toneelspel kun je natuurlijk altijd een verrassende wending geven. Zeker als vriendjes denken dat de Sint niet bestaat.

Hilariteit alom als je eerst in huis her en der de sporen van Ozosnel aantreft en in je speurtocht daarna ze dan ook op verschillende plekken buiten tegenkomt.

En het treft, want paardenmest is net wat we nodig hebben voor de fragiele rozenstruiken die we eerder dit jaar uit Sint-Petersburg meekregen. Die rozen zijn nakomelingen van de rozen die te vinden zijn in het grote park waarin Rusland stilstaat bij de onmetelijke inspanning die de bevolking van Leningrad moest leveren om 900 dagen belegering te overleven. Dus op die manier haakten we nog even terug naar wat we leerden tijdens onze vakantie afgelopen zomer.

Enfin de paardenpoep was het begin van een geweldige zoektocht naar sporen van Ozosnel in de buurt. Hopen zand werden geanalyseerd, net als uitwerpselen die hier en daar lagen. En thuis werden keutels van Ozosnel gedetermineerd om uit te vinden wat hij eet, dus wat hij lekker vindt. Dat kan namelijk de volgende keer in haar schoen en zo houd je de nachtploeg tevreden.

Meer Sinterklaas: De magie van de sage.

En natuurlijk dit epische gastoptreden van Sofia bij de beroemde Leon Moorman & Band:

De magie van de sage

16nov20 november 2019

“Daar is ie, daar is ie! Ik zie hem!”

Haar stem slaat over en ze danst op mijn schouders. Het laatste kwartier had ze daar gezeten en alle liedjes uit volle borst meegezongen. Haar ogen stonden gericht op de brug. Die moest open, want daarachter ligt het Zwarte Water met daarop de schuit van de Sint.

Negen is ze en helemaal geloven doet ze het niet meer. Maar ze houdt van de sage en de magie van het samen zijn, samen zingen en samen eten. Voor Sofia is Sinterklaas het feest van het jaar, maar niet om te krijgen. Ze vindt de cadeaus leuk, maar de liedjes en de gedichten leuker. Ze was er dit jaar zo druk mee dat ze er slecht van sliep.

Zaterdag 16 november sprong ze uit bed, om op de piano een groot aantal sinterklaasliedjes te spelen. Daarna oefende ze die op haar melodica, want die zou ze meenemen naar de intocht van Sinterklaas. Dit jaar ging ze niet verkleed als Piet, maar als potsemaker, naar een karakter uit de Grijze Jager van John Flanagan. Haar held oma ging mee en die zorgde bovendien voor de schmink, dus de dag was al goed voordat we op pad gingen.

Tussen de aankomst van de goedheiligman in de haven en de optocht aten we vis en gebakken kibbeling. Sofia speelde die bij elkaar met haar liedjes op de melodica.

Eenmaal thuis maakte ze een grote tekening voor in haar schoen en een planning voor wat ze de komende dagen nodig heeft om de ploeg van de sint te bedienen. Het boodschappenlijstje bevat appels, diverse kleuren wortels en ook ingrediënten voor allerhande gerechten voor de pieten.

Morgen gaat ze een gedicht maken bij de tekening. Dat wilde ze eigenlijk vandaag nog doen, maar het leek mij verstandiger dat ze een beetje op tijd haar bed zou opzoeken om het gebrek aan slaap van de nacht ervoor te compenseren. Dat deed ze uiteindelijk onder protest, maar pas nadat ze op de tekening schreef dat het gedicht morgen komt.

En zo begint voor ons een project van drie weken plezier en verwondering. Een periode waarin Sofia liedjes componeert en gedichten schrijft voor de Sint en zijn ploeg. Ze gaat bakken en koken. En de communicatie geschiedt via de schoen, want de Sint schrijft natuurlijk terug.

Daarnaast hebben we loodjes getrokken. Sofia bedenkt zelf de cadeaus voor haar slachtoffer, ontwerpt een surprise en schrijft de gedichten.

Ze is er enorm druk mee. En volledig uit zichzelf, dus aansporing is niet nodig.

Intrinsieke motivatie noemen we dat, dankzij de magie van het verhaal. En de liedjes.

Met de auto naar Rusland

09aug24 augustus 2019

Eerder gingen we met het vliegtuig, trein en boot naar Rusland, maar dit jaar deden we het een keer met de auto. Nog niet vanuit Nederland, maar vlogen door tijdgebrek eerst naar Helsinki. We reisden van daaruit voor een paar weken naar onze familie in een huisje in de Russische bossen, niet ver verwijderd van die Datsja waar Halbe Zijlstra nooit geweest is.

Sofia (2010) wordt tweetalig en bi-cultureel opgevoed en onderdeel daarvan zijn educatieve activiteiten in Nederland in het Russisch (ze heeft een Russische muziekleraar, een Russische lerares muziektheorie) en onderwijs op afstand in het Russisch (Skype, HTTPS), maar ook frequente korte of langere bezoeken aan Oost-Europa en dan met name Rusland en Wit-Rusland.

Van deze zomerreis en het dagelijks leven in dat rustieke huisje in het bos alsmede onze avonturen daar in de regio (incl. Sint-Petersburg) maken we onregelmatig een korte film. De eerste vind je hier: de reis naar ons huisje in de bossen in de buurt van Sint-Petersburg.

Dansvoorstelling CARO in de Efteling

14apr14 april 2019

We zagen in voorgaande jaren andere shows in de Efteling en dat waren altijd gemoderniseerde edities van klassieke sprookjes. Mooi gemaakt en knap gespeeld, maar wel een wat gezapig verhaal. CARO zou anders zijn, dus we hadden hoge verwachtingen.

Maar eerst het park natuurlijk. In de ochtend deden we na de wildwaterbaan Ruigrijk met haar achtbanen en mega schommel. Via Symbolica kwamen we terecht in Marerijk met Droomvlucht, Villa Volta, het Volk van Laaf en het museum van de Efteling. Verwerken deden we in de Gondoletta en de Pagode. Onderweg genoten we van lekker eten en vers gemaakte stroopwafels. De afsluiter van de dag was CARO in het theater van de Efteling.

De voorstelling vertelt over de carrousel van het leven. Vader en moeder tijd nemen je mee op reis. Die gaat over opgroeien en ontdekken. Over keuzes en trouw. Over onvoorwaardelijke liefde en verdriet. Het thema lijkt eenvoudig, maar is werkelijk waanzinnig fraai uitgevoerd.

Het podium ligt in het midden van de zaal en vormt samen met het dak figuurlijk een carrousel. Het draait wanneer nodig en via de vloer en het plafond duiken acteurs op of vertrekken ze. Decorstukken rijden of ‘vliegen’ op en af. Een prachtig lichtplan met (ongelofelijke) water- en vuureffecten maken het af. CARO is een spetterende voorstelling die dans en acrobatiek combineert en voor onze mini (8 jaar) een ideale combinatie aangezien ze dat op circusschool leert.

In een voorstelling over leven ontkom je niet aan de dood. CARO behandelt het elegant en in stijl.

De eigen muziek is bijzonder fraai, net als de choreografie en symboliek. Van de scene met de grote hoepel kreeg ik kippenvel en die waar vader en dochter de scherven oprapen bracht tranen in mijn ogen.

CARO is echt een aanrader en tot eind december 2019 te zien in het theater van de Efteling.

Ps. De foto’s maakte ik met een hele oude camera en de gloed in de foto’s komt door de lens die uit 1959 is, dus niet door één of ander filter.

Troost!

24mrt8 april 2019

99 voorstellingen verzorgde theatergroep The Young Ones de afgelopen tien jaar in Zwolle en eind maart 2019 waren de laatste twee, want ze stoppen ermee. Ik zag niet alle shows, maar veruit de meeste wel. En de laatste paar altijd samen met mijn dochter (8), want jong geleerd is oud gedaan.

Ik heb iets met theater en podiumkunsten. Van niets iets maken met levend publiek voor je neus. De energie in de lucht. De macht van timing en een setting waar iedere klemtoon telt en een gebaar maximaal wordt uitvergroot. Ben van jongs af aan een frequent bezoeker en sponsorde met mijn bedrijven talloze theatergroepen, culturele festivals en initiatieven van klein tot heel erg groot door heel Nederland en ik genoot van iedere seconde. Ik hou er van.

Enfin, in Zwolle stopt The Young Ones. Een gemis of een zegen? Ik ben er nog niet uit.

The Young Ones was een theatergroep waar jongeren in Zwolle het vak leerden in de praktijk. Ze konden er kennis maken met een podium en in een groep ervaring opdoen in de echte wereld. Geen simulaties dus of een beetje prutsen in de marge. Geen relatief veilige optredens voor klasgenoten, maar echte voorstellingen, waar serieus voor gerepeteerd moest worden, voor betalend publiek. Het is het onderwijsmodel waar ik tot in mijn haarvaten in geloof.

Zulke initiatieven zijn broodnodig in Zwolle, waar het sterft van de creatieve opleidingen, maar presentatieplekken tegelijk dun gezaaid zijn. In die hoedanigheid vind ik het ophouden van de groep een gemis voor de stad.

Ondanks dat ik van theater hou en de meerwaarde van The Young Ones zie, vond ik het bestaansrecht altijd lastig te verdedigen. Reken mee: 30-40 jonge mensen zetten een voorstelling neer voor zo’n 100 toeschouwers die een kaartje kopen voor een (heel terecht) marktconform tarief. The Young Ones doet dat niet op eigen kracht of uit eigen zak, want er is ieder jaar een enorme hoeveelheid publiek geld voor nodig om dat mogelijk te maken terwijl het aantal inwoners dat ervan kan genieten beperkt is.

Daar komt bij dat de artistiek leider niet de jongste of innovatiefste is en – laat ik me netjes uitdrukken – niet vooraan stond toen bescheidenheid werd uitgedeeld. Zijn ego hielp zeker niet mee om er een bredere organisatie van te maken die meer Zwollenaren waar voor hun geld zou geven en The Young Ones daarmee aan levensvatbaarheid zou helpen.

Er werd gesteld dat een focus op verbreding het unieke karakter van de organisatie in de weg zou zitten, waardoor de kwalitatieve lat omlaag moest. Dat dit onzin is bewijzen De Jonge Honden en Pavarini al jaren.

De Jonge Honden weet delen van de samenleving met waanzinnig locatietheater in kleine of hele grote setting op luchtige of meeslepende manier altijd een fantastische spiegel voor te houden of een uniek kijkje te geven in een wereld van vroeger of ooit. En Pavarini weet met de unieke circusopleiding al tientallen jaren honderden kinderen kennis te laten maken met een unieke mix van theater, verhaal en beweging.

The Young Ones nam dus in 2019 afscheid met Troost. Wij zagen de allerlaatste voorstelling op zondag 24 maart. Een kleurig en vrolijk spektakel waarin nog eenmaal de middelvinger naar de samenleving werd opgestoken. De blik op de toekomst eindigde met het prachtige “Ik zou weleens willen weten” van Jules de Korte, inderdaad, een liedje uit 1974 en dat is veelzeggend.

Voor elkaar, met elkaar

06dec6 december 2018

De afgelopen weken zijn we heel bewust erg druk geweest met Sinterklaas en daarbij hadden we wat geluk, want Sofia (2010) hier trok het lootje van oma, dus ze was volledig in de wolken. Uren heeft ze besteed aan het uitdenken van wat oma nodig heeft en hoe ze het cadeaubudget van Euro 12,50 op de beste en leukste manier kon besteden. Ze maakte in een paar dagen een groot schilderij en schreef over meerdere dagen bij ieder cadeautje een gedicht, helemaal zelf. En om dat dichten onder de knie te krijgen schreef ze dagelijks een kort gedicht aan de Sint. En toen het eenmaal 5 december was stortte ze zich met volle verwachting op pakjesavond, want hoe zou oma het vinden?

Dat ze zelf ook wat cadeautjes zou krijgen was ze totaal vergeten.

We vierden een klassieke pakjesavond met de familie. We aten en zongen met elkaar. We lazen gedichten en hadden een hoop lol samen.

Sofia ging bij iedereen zitten die op dat moment een gedicht ging voorlezen. Ze nam ook ruim de tijd om de gedichten die ze zelf kreeg voor te dragen. Ze vond ze geweldig en wilde ieder woord in de context begrijpen. Maar de hoogtepunten voor haar (zie ook de ogen bovenaan) waren toch wel de momenten dat oma met een gedicht en kado van haar in de weer ging.

Wie is er niet opgegroeid met Sinterklaasliedjes? Hoe cool is het toch om ze met elkaar te zingen als zo’n Mini ze muzikaal begeleidt?

Muziek is bij ons trouwens een essentieel onderdeel van de opvoeding en het onderwijs. Het plezier dat je ermee hebt, helpt enorm bij de intrinsieke motivatie. De pret in de ogen van de kinderen in de film zegt alles.

‘s-Avonds thuis was Sofia vol van oma’s reactie op de gedichten en de cadeaus. Alsof we er zelf niet bij waren geweest, vertelde ze honderduit over oma’s reacties.

En haar eigen cadeaus? Helemaal geweldig, maar die moesten een dagje wachten, want ze wilde eerst heel lang slapen. Want na twee lange dagen dichten en matig slapen vanwege de opwinding, moest er eerst uitgeslapen worden.